Lerarentekort zet bij begin van schooljaar al ganse klassen zonder leraar
Het al erg grote lerarentekort is dit jaar nog acuter. Maar liefst 69 procent van de middelbare scholen heeft voor 1 september nog een leraar nodig. Het aantal onderwijsvacatures bij de VDAB stijgt ook verder naar recordhoogtes, terwijl de uitstroom uit het beroep blijft voortgaan. “Ons onderwijs heeft nood aan een grondige hervorming van het lerarenstatuut, maar ik vrees dat we daar deze legislatuur weinig meer van minister Weyts moeten verwachten”, zegt Vlaams Parlementslid Kristof Slagmulder.
Een recordaantal klassen zal het op 1 september zonder leraar moeten stellen, zo blijkt uit een bevraging van Het Nieuwsblad. 34 procent van de bevraagde scholen uit het basisonderwijs zijn een kleine week voor de start van het schooljaar nog op zoek naar een leraar. Bij secundaire scholen is dat maar liefst 69 procent. In 11 procent van de scholen heeft men nog vijf of meer leraren tekort. De toestand is nog erger dan vorig jaar. Het aantal openstaande augustusvacatures is op een jaar tijd met een kwart gestegen, van 2600 tot 3300.“Verschillende leerlingen zullen bij gebrek aan leraar al bij het begin van het schooljaar een deel van hun lessen in de studie moeten slijten, de zorgleraar of directie zal moeten inspringen of er zullen klassen worden samengezet waardoor je onwerkbare klassen van 30 of meer leerlingen krijgt”, zegt Vlaams Parlementslid Kristof Slagmulder. “Daarnaast zijn er in het Brusselse ook enkele scholen overgestapt naar een vierdaagse schoolweek waarbij er op woensdag geen les is, maar optionele begeleiding.”
Het lerarentekort blijft dus alsmaar verder groeien. Dat ziet men ook duidelijk in de jaarstatistieken van de VDAB. Afgelopen schooljaar waren er in het basisonderwijs 8.467 gepubliceerde vacatures, dat zijn er 11 procent meer dan een schooljaar eerder. In het secundair onderwijs waren er 15.376, wat ogenschijnlijk een stagnatie is ten opzicht van het jaar ervoor. “In werkelijkheid liggen de noden nog hoger aangezien ook redelijk wat scholen hebben gebruikgemaakt van de compensatieregeling waarbij ze vacante lerarenuren beperkt mogen omzetten naar uren om een ondersteuner in aan te stellen”, stelt Slagmulder. “Ook zijn er heel wat scholen die gewoonweg niet meer zoeken bij korte vervangingen omdat ze toch niemand meer vinden.”
Het gemiddelde aantal beschikbare werkzoekende leraren blijft laag. Voor het basisonderwijs ging het vorig schooljaar om 874 ingeschreven personen. Voor het secundair onderwijs lag dit aantal op 1.767. “Die aantallen hebben jarenlang een zeer sterke daling gekend, maar nu zakken die amper nog omdat we daar al ongeveer op een absoluut minimum zitten”, aldus Slagmulder. “Wie zich nu inschrijft als werkzoekende leraar, krijgt al snel veel aanbiedingen van scholen, ook al heeft die een diploma voor een ander vak of een ander onderwijsniveau. Er zijn gewoonweg in totaal te weinig kandidaten.” Slagmulder ziet de situatie op korte termijn somber in. “Er zijn ieder jaar wel voldoende jongeren die wel leraar willen worden, de afgelopen jaren trekken de lerarenopleidingen ook weer aan. Maar we zien nog altijd dat te veel beginners afhaken binnen de vijf jaar na aantreden. Recent bleek dat ook veel ervaren leraren denken aan stoppen.”
Slagmulder stelt dan ook nog weinig te verwachten van onderwijsminister Ben Weyts (N-VA). “Minister Weyts heeft met z’n reeks losse maatregelen en zij-instromersregelingen het laaghangend fruit al geplukt. Ondertussen is hij danig wanhopig dat hij maatregelen uitvaardigt waarbij gastdocenten zonder enige diplomavereiste structureel voor de klas mogen staan”, besluit Slagmulder. “Er is meer aandacht voor de slechte werkomstandigheden en een grondige hervorming van het lerarenstatuut nodig, maar hier blijft Weyts wachten tot het advies van de Commissie van wijzen onder leiding van Dirk Van Damme. Ik verwacht deze legislatuur van deze regering dan ook geen grondige hervorming meer omdat er gewoonweg ook te weinig samenhang is voor een coherent lerarenpact.”